Meksika’da yapılan araştırmalarda arkeologlar birinci defa, 1850’li yıllarda Mayaları taşıdığı düşünülen bir köle gemisine ilişkin kalıntılara ulaştı. Bugüne kadar ABD ve etrafında yapılan araştırmalarda enkaz halinde birkaç Afrika köle gemisi bulunmuştu, lakin hiçbir Maya köle gemisi tespit edilmemişti.
Buharlı gemiye ilişkin kalıntı birinci defa 2017 yılında Yucatan eyaletinin, bir periyot ünlü limanlarından biri kabul edilen Sisal’ın yaklaşık 4 kilometre uzağında ve yedi metrelik derinlikte lokal bir balıkçı tarafından bulundu.
Lakin Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’nden araştırmacılar çağdaş evrakları denetim edip bunun ‘La Unión’ gemisi olduğunu bulana kadar belirsizliğini korudu.
‘İş’ vaadiyle kandırıyorlardı
İspanyollar ile köleleştirilmiş yerleşimciler ortasında 1847-1901 yılları ortasında devam eden Kast Savaşı sırasında yakalanan Mayaların, bu gemiyle şeker kamışı tarlalarında çalışmak üzere Küba’ya götürüldüğü belirtildi.
Kelam konusu devirde Meksika’da kölelik yasal değildi. Lakin bu ve benzeri gemileri işletenler, çatışma nedeniyle topraksız kalan Mayaları, ekseriyetle Küba’da ‘sözleşmeli işçi’ olarak çalışacakları vaadiyle kandırıyordu.
La Unión da bu seferlerden birinde, Eylül 1861’de Havana’ya gitmek üzere başladığı seyahatinde kazanlarının patlaması sonucu Sisal açıklarında battı. Bunun sonucunda gemideki 80 mürettebatın yarısı ve taşıdığı 60 yolcu ömrünü yitirdi.
La Unión pek çok defa esir ticareti yaparken kayıtlara geçse de, kelam konusu son seyahatte gemide rastgele bir Mayalı olup olmadığı bilinmiyor. Zira kayıtları gizlemek isteyen kaçakçılar, Mayaları yolcu değil ‘kargo’ olarak listeliyordu.
Arkeolog Helena Barba Meinecke, pek çok Maya yerleşimcinin genelde Küba’ya götürüldüğünü ve bir daha dönemediklerini belirtti. Meinecke, “Her bir köle 25 peso karşılığında bir aracıya satılıyordu, Havana’da tekrar satılan kölelerde bu fiyat erkeklerde 160 pesoya, bayanlarda 120 pesoya kadar çıkıyordu” dedi.
